Περί αφωνίας και λόγου, περί ασχήμιας και σχήματος.

    "Ο λόγος του αθροίσματος δύο ποσοτήτων ως προς την μεγαλύτερη ποσότητα είναι ίσος με τον λόγο της μεγαλύτερης ποσότητας ως προς την μικρότερη" ή αλλιώς "υπάρχει ένα σημείο, όπου αν κόψουμε ένα ευθύγραμμο τμήμα, τότε ο λόγος όλου του τμήματος προς το μεγαλύτερο κομμάτι του θα είναι ίσος με το λόγο του μεγαλύτερου κομματιού προς το μικρότερο".

     Σας φαίνεται γνωστό το παραπάνω, σαν κάπου να το έχετε ακούσει ή να το έχετε διαβάσει πάλι; Μην σκεφτείτε πως είναι παράξενο, μια και πρόκειται για τον ορισμό της λεγόμενης "Χρυσής Τομής", "Χρυσού λόγου" ή "Χρυσού Κανόνα" του Ευκλείδη και νωρίτερα του Πυθαγόρα ή της αποκαλούμενης ακολουθίας Φιμπονάτσι (στους αριθμούς 0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21 κτλ., κάθε αριθμός προκύπτει από το άθροισμα των δύο προηγούμενων, για να διαπιστωθεί τελικά, ότι το πηλίκο κάθε αριθμού προς τον προηγούμενό του, τείνει να γίνει φ, όσο μεγαλώνουν οι αριθμοί (1/1=1, 2/1=2, 3/2=1,5, 5/3=1,666…, 8/5=1,6, 13/8=1,625, 21/13=1,615…, 34/21=1,619…, 55/34=1,617…, 89/55=1,618….όπου φ=1,618..., δηλαδή ο αριθμός της Χρυσής Τομής).

   Αυτός λοιπόν ο κανόνας εφαρμόστηκε τυχαία ή από πρόθεση σε όλες τις εκφάνσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας μέσα στους αιώνες, καθώς τον συναντούμε στην αρχιτεκτονική, στην μουσική, στην ζωγραφική, στον λόγο, δημιουργώντας εντέλει τον μαθηματικό ορισμό της αισθητικής. Μιας αισθητικής, που χωρίς καμιά αμφιβολία ή υποκειμενικότητα από την μεριά των ανθρώπων, ορίζει την απόλυτη αρμονία. Και γιατί την ορίζει; θα αναρωτηθεί κανείς. Μα γιατί ο ίδιος αυτός λόγος διέπει εξ' ολοκλήρου ολόκληρο το Σύμπαν γύρω μας. Για παράδειγμα σε ένα κουκουνάρι παρατηρούμε 13 αριστερόστροφες σπείρες και 8 δεξιόστροφες. Αμφότεροι είναι αριθμοί Φιμπονάτσι. Σε όλα τα άνθη το πλήθος των πετάλων είναι ίσο με κάποιον από τους αριθμούς της ακολουθίας Φιμπονάτσι ή αλλιώς της Χρυσής Τομής, (3, 5, 8, 13, 21 κτλ.), το ίδιο ισχύει και στην φυλλοταξία των φυτών, στην τομή των φρούτων (η οριζόντια διατομή μιας μπανάνας την χωρίζει σε τρία μέρη), των λαχανικών (στο κουνουπίδι εμφανίζονται 5 σπείρες δεξιόστροφα και 13 αριστερόστροφα) και πάει λέγοντας. Από την άλλη, τα κύματα σχηματίζονται βάσει αυτού του κανόνα (εικ. 1), τα σύννεφα και τα κοχύλια το ίδιο (εικ. 2), ακόμη και οι Γαλαξίες ομοίως (εικ. 3).

εικ. 1

εικ. 2εικ. 3.

                      

       Θα μπορούσα με ευκολία να σας παρουσιάσω έναν μακρύ κατάλογο άπειρων πραγμάτων γύρω μας που διέπονται από τον "Χρυσό Κανόνα" ή αλλιώς από την ακολουθία των αριθμών Φιμπονάτσι. Δηλαδή από την απόλυτη και ξεκάθαρα ορισμένη αρμονία, δηλαδή από την απόλυτη παρουσία της αισθητικής, που εκφράζεται από την φύση ως κύκλοι, τρίγωνα, τετράγωνα, πολύεδρα, σπείρες και πολλά άλλα σχήματα. Ωστόσο, εδώ δεν είναι αυτό το ζητούμενο.

   Είναι εκπληκτικό, δεν νομίζετε; Και πόσο χρόνο έχουμε καταναλώσει και εξακολουθούμε να καταναλώνουμε εμείς οι σύγχρονοι άνθρωποι για να ορίσουμε την αισθητική, την τέχνη, τον αρμονικό λόγο στις ημέρες μας; Κατανοεί κανείς έκπληκτος, έχοντας κατά νου τον παραπάνω αποδεδειγμένο και αναμφισβήτητο μαθηματικό κανόνα ορισμού της αισθητικής, πως ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης τέχνης δυστυχώς εκφράζει μονάχα την δυσαρμονία των θιασωτών της και ας προσπαθούν πολλοί -για τους δικούς τους υποκειμενικούς λόγους- να μας πείσουν για το αντίθετο. Ότι, δηλαδή, οι πίνακες για παράδειγμα του κ. Τάδε, μεγάλου σύγχρονου καλλιτέχνη, που πωλούνται μερικά εκατομμύρια ευρώ είναι το ίδιο με τον "Μυστικό δείπνο" του Λεονάρντο Ντα Βίντσι ή με την "Θυσία του Μυστικού Δείπνου" του Σαλβαντόρ Νταλί. ή τα βιβλία του κου. Δείνα, που γίνονται best seller, τον καταξιώνουν και εξισώνουν τον λόγο του με εκείνον του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη ή του Όσκαρ Γουάιλντ ή άλλων μεγάλων σύγχρονων συγγραφέων. Προς Θεού, δεν έχω τίποτα προσωπικό με τον κύριο Τάδε ή τον κύριο Δείνα και σέβομαι το έργο τους απολύτως, όποιο κι αν είναι αυτό. Όμως δεν μπορώ να μην ελέγξω, εάν η εκάστοτε δημιουργία τους διέπεται από αυτόν τον αντικειμενικό κανόνα της αισθητικής, ώστε αναμφίβολα πια να τους εντάξω ανάμεσα στους μεγάλους δημιουργούς της ανθρωπότητας. Οφείλω να επιβεβαιώνω στον εαυτό μου, ως πλάσμα ετούτου του θαυμάσιου πλανήτη, εάν αυτά τα οποία μού παρουσιάζονται ως μεγαλειώδη, είναι πράγματι μεγαλειώδη. Μεγαλειώδη για την όραση μου, την ακοή μου, τον νου μου, την ψυχή μου.

    Δεν έχει και τόση σημασία εάν για παράδειγμα ένας πίνακας είναι άσχημος. Άσχημος με την έννοια που το λέει στην κυριολεξία η λέξη. Ά-σχημος, δηλαδή αυτός που δεν έχει σχήμα. Φτάνει η Α-σχήμια αυτή να διέπεται από τον Χρυσό Κανόνα της αρμονικής. Τότε πραγματικά κατάπληκτος αντιλαμβάνεται κανείς, ότι μέσα στην Α-σχήμια αυτή, ο καλλιτέχνης της έχει καταφέρει να αποδώσει την λεγόμενη "Θεϊκή Αρμονία" και ο παρατηρητής της δεν μπορεί παρά να την αποδεχτεί υποσυνείδητα ως αρμονικά μεγαλειώδη. Το πραγματικό μου πρόβλημα, λοιπόν, είναι όταν έρχομαι αντιμέτωπη με τις Ά-σχήμιες, που προσπαθούν να μιμηθούν τις πιο πάνω αρμονικά ορισμένες Α-σχήμιες. Το ίδιο συμβαίνει και στον λόγο, στην μουσική, την γλυπτική, την αρχιτεκτονική κτλ. Δεν απορρίπτω ή αποδέχομαι τον ζωγράφο, γλύπτη, συγγραφέα, μουσικό, αρχιτέκτονα από το Ά-σχημο ή Σχηματικό, από το Ά-μορφο ή Μορφικό, από την Α-φωνία ή την Ευφωνία του, αλλά από το ερώτημα: "Διέπεται το έργο του από τον Κανόνα της αντικειμενικής αρμονικής, άρα και αισθητικής; Επιβεβαιώνεται από τα μαθηματικά του Σύμπαντος;" όποιος κι αν είναι ο τρόπος έκφρασης του, όποιο κι αν είναι το κίνημα στο οποίο ο καλλιτέχνης αυτός ανήκει. Αν ναι, τότε αναμφίβολα και αποδεδειγμένα ο δημιουργός αυτός μπορεί στο δικό μου μυαλό να καταλάβει το βάθρο του ανάμεσα στους μεγάλους δημιουργούς της ανθρωπότητας, ασχέτως αν η ανθρωπότητα τού καιρού του αποδέχεται ή απορρίπτει το έργο του.

      Ας μην απορούν, λοιπόν, οι επιμελητές εκθέσεων, οι εκδότες ή όποιος άλλος ανακατεύεται με τον ορισμό και την προώθηση της σύγχρονης τέχνης, λογοτεχνίας, μουσικής κτλ. γιατί στις περισσότερες των περιπτώσεων τα έργα που επιλέγονται να προωθούνται δεν έχουν πραγματικό αντίκτυπο επάνω στο ευρύ κοινό και οι ίδιοι χρειάζεται να καταφεύγουν σε κόλπα marketing για να μας πείσουν για την αξία τους ή σε βαρύγδουπες διατυπώσεις του τύπου, η τέχνη είναι για τους λίγους, που μπορούν να την καταλάβουν, ανήκει μονάχα σε μια μικρή ομάδα "ειδικών", εννοώντας ξεκάθαρα πως όλοι εμείς οι υπόλοιποι είμαστε διανοητικά καθυστερημένοι. Η πραγματική τέχνη  (αυτή που διέπεται από τον αντικειμενικό Χρυσό Κανόνα της αρμονικής, όποιο κι αν είναι το σχήμα της, η φωνή της ή ο ήχος της) απευθυνόταν και εξακολουθεί να απευθύνεται στους πολλούς. Είχε και εξακολουθεί να έχει τον ρόλο του πνευματικού γονέα για τους ανθρώπους, του πραγματικού καλλιεργητή του πνεύματος και γι' αυτό αποζητά να βρίσκεται και να μεγαλουργεί ανάμεσα τους. Μιλούσε και εξακολουθεί να μιλά στις ψυχές των παιδιών της. Αν το ζητούμενο, λοιπόν, είναι η γέννηση αυθεντικής τέχνης και όχι μια καρικατούρα αυτής, τότε ο δημιουργός της πρέπει να αφήσει τον εαυτό του να ακολουθήσει το μονοπάτι της αισθητικής και αρμονικής, που το ίδιο το Σύμπαν έχει χαράξει γι' αυτόν πριν από αυτόν.

     Εμείς οι άνθρωποι, ως δημιουργήματα του Σύμπαντος και αναπόσπαστος κρίκος τής ζωικής του αλυσίδας, διεπόμαστε όλοι ανεξαιρέτως και χωρίς αμφιβολία από τον ίδιο φυσικό-μαθηματικό του νόμο περί αρμονικής και έτσι δεν θα ήταν ποτέ δυνατόν να αποδεχτούμε -υποσυνείδητα τουλάχιστον- ως αρμονικό και αισθητικά αυθεντικό οτιδήποτε άλλο, πέρα από εκείνα που σχηματίζονται ακολουθώντας τον νόμο αυτόν. Όσο κι αν θέλουμε να το αρνηθούμε, όσο κι αν πασχίζουμε να αποδείξουμε το αντίθετο. Ο εγκέφαλος μας, η αλυσίδα του DNA μας, το σχήμα του αυτιού μας έχουν "σχεδιαστεί" και "κατασκευαστεί" βάσει ετούτου του συμπαντικού νόμου και έτσι, όσο κι αν πείθουμε τον εαυτό μας, πως μας αρέσει ο "θόρυβος", η "Α-σχήμια", η "Α-φωνία", δεν μπορεί παρά αυτές να εγκρίνονται υποσυνείδητα μονάχα, όταν τόσο ο "θόρυβος", όσο η "Α-σχήμια" και η "Α-φωνία" αποτυπώνουν και αναπαράγουν τον αριθμό της "Θείας Αναλογίας".  

      Κλείνω αυτό το μικρό κείμενο με ένα απόσπασμα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη από το βιβλίο του "Οι Έμποροι των Εθνών" και με ένα ακόμη απόφθεγμα του Νίκου Καζαντζάκη, θεωρώντας προσωπικά την γλώσσα και των δύο τους, ως ένα εξαίσιο δείγμα συμπαντικής αρμονικής και αισθητικής.

"Η αλήθεια είναι πάντοτε παράλογος, και διά τούτο δεν την λέγουσι ποτέ οι φρόνιμοι και ηλικιωμένοι άνθρωποι, αλλά την ομολογούσιν οι μεθυσμένοι, οι τρελλοί, οι άρρωστοι και τα μικρά παιδία".

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Οι Έμποροι των Εθνών.

"Ε κακομοίρη άνθρωπε, μπορείς να μετακινήσεις βουνά, να κάμεις θάματα, κι εσύ να βουλιάζεις στην κοπριά, στην τεμπελιά και στην απιστία! Θεό έχεις μέσα σου, Θεό κουβαλάς και δεν το ξέρεις-το μαθαίνεις μονάχα την ώρα που πεθαίνεις, μα ‘ναι πολύ αργά".

Νίκος Καζαντζάκης.

Απόσπασμα από το μυθιστόρημα "Ο Νόμιμος Κηδεμόνας"

     Κατέβασα το παράθυρο της καμπίνας και έγειρα το κεφάλι μου ελαφρά προς τα έξω. Η μυρωδιά του φρέσκου, παγωμένου αέρα ανακατεμένη με το άρωμα του βρεγμένου χόρτου και του υγρού χώματος, εισέβαλε ορμητικά στον μικρό χώρο και κατέκλυσε την όσφρηση μου, εύφρανε και ξεκούρασε απροσδόκητα τις αισθήσεις μου. Στα αυτιά μου έφτασε πιο έντονος ο καλπασμός των αλόγων και ο ήχος των τροχών της άμαξας, που πάλευαν με τις λάσπες και τους πάγους του δρόμου, καθώς ακολουθούσαν πεισματικά την πορεία του προορισμού τους. Ο ουρανός είχε την ίδια βαριά και μελαγχολική διάθεση των τελευταίων ωρών ντυμένος με τα άσπρα σύννεφα του Βοριά, που φάνταζαν να προειδοποιούν τους αργοπορημένους ταξιδιώτες, πως σύντομα θα άνοιγαν πάλι τους κρυσταλλένιους κρουνούς τους.

     Εδώ και λίγη ώρα είχα προσέξει μια αισθητή αλλαγή στο τοπίο γύρω μου. Τα καφετιά χερσοτόπια με τους κυματιστούς λοφίσκους, που πλαισίωναν την εικόνα ολόγυρα, από την στιγμή που αφήσαμε πίσω μας το Μέινφιλντ (την πόλη όπου επιβιβάστηκα σε ετούτη την άμαξα, περίπου μία ώρα νωρίτερα), είχαν δώσει την θέση τους σε μεγάλες, επίπεδες εκτάσεις. Στο βάθος του ορίζοντα, εκεί όπου υπολόγιζα πως ήταν η δύση, πρόβαλε μεγαλόπρεπη μια ψηλή, δαντελωτή λοφοσειρά, της οποίας η αρχή και το τέλος δεν φαίνονταν από το σημείο του δρόμου, που διέτρεχε εκείνη την στιγμή η άμαξα.

     Κοιτούσα αφηρημένη την πανέμορφη φύση, η οποία ετοίμαζε μυστικά την αναγέννησή της κάτω από το λεπτό στρώμα παγετού, που την κάλυπτε ακόμη κατά τμήματα, όταν άκουσα τον οδηγό να προστάζει τα άλογα να κόψουν ταχύτητα. Έστρεψα το βλέμμα μου μπροστά και υποδέχτηκα παράξενα την ιδέα, ότι έφτανα στο τέλος του ταξιδιού μου.

   Το αμάξι πέρασε ανάμεσα από μία μεγάλη καγκελόπορτα, διάπλατα ανοιχτή και ακολούθησε με ορμή έναν ιδιωτικό χωματόδρομο, που ευθύς ξετυλιγόταν ενδιαμέσως μιας δεντροστοιχίας. Κατάπληκτη αντίκρισα τις θεόρατες Αγριοκαστανιές, οι οποίες φύτρωναν γυμνές, εκατέρωθεν των παρυφών του. Οι σκούροι κορμοί και τα άφυλα κλαδιά τους πλέκονταν από πάνω του σαν πελώριοι γίγαντες, που έμοιαζαν να απλώνουν τα χέρια τους για να αρπάξουν, θαρρείς, όποιον τολμούσε να διασχίσει τον δρόμο τους.

    Η αλέα δεν ξεπερνούσε σε μήκος τα εκατό πενήντα μέτρα και κατέληγε σε μια πλατεία, σκεπασμένη από ένα καχεκτικό χαλί γρασιδιού, το οποίο κάλυπτε το έδαφος έως εκεί που έφτανε το μάτι. Στο τέλος αυτής της διαμορφωμένης έκτασης ορθωνόταν, επιβλητικό και μεγαλόπρεπο, ένα ογκώδες, γκρίζο οικοδόμημα τριών ορόφων με επάλληλες σειρές παραθύρων σε κάθε πάτωμα και μία μεγάλη κεντρική είσοδο στο μέσο του ισογείου. Οι γιγαντιαίοι πύργοι του ξεπρόβαλαν απειλητικοί μέσα από τον σκούρο όγκο του και οι σιωπηλές επάλξεις τους έμοιαζαν με φοβερή, άγρυπνη φρουρά ενός άλλου κόσμου.

Απόσπασμα από το βιβλίο "Ο Νόμιμος Κηδεμόνας", 2019. Κεφάλαιο Α΄, Ο Ερχομός.

Από το βιβλίο "Ο Νόμιμος Κηδεμόνας" της Ειρήνης Φ. Φώτη.

Οι τόποι, όπου οι άνθρωποι δεν κατοικούν σε αυτούς, αποκτούν μία παράξενη μυρωδιά εγκατάλειψης και συνάμα αναπαράγουν την εικόνα αλαργινών, αόρατων πια συμβάντων, κάνοντας τον νου όσων εισβάλουν απρόσκλητοι στην μακροχρόνια σιωπή τους να ανατριχιάσει από συγκίνηση και θαυμασμό αντίκρυ στα σημάδια της χαμένης ζωτικότητας και της αλλοτινής τους μεγαλοπρέπειας. 

Οι αίθουσες των δεξιώσεων ήταν δύο πολυτελείς, θεόρατοι χώροι, που ο ένας επικοινωνούσε με τον άλλο διαδοχικά μέσω μιας ψηλής, δίφυλλης θύρας. Στην δυτική τους πλευρά υπήρχαν τεράστια, αλλεπάλληλα, καφασωτά παράθυρα, που επέτρεπαν στο απόφωτο να τρυπώνει στα σπλάγχνα τους και να φωτίζει ασθενικά τις καλαίσθητες ταπισερί, οι οποίες στόλιζαν την στερεή λιθοδομή τους. Τα πάντα ήταν σκεπασμένα με λευκά σεντόνια για να προστατεύονται από το αδίστακτο πέρασμα του χρόνου και την ανελέητη επιδρομή της σκόνης, ενώ τα πελώρια τζάκια που έχασκαν σαν ανοιχτά στόματα απόκοσμων πλασμάτων στις εσοχές των μεγάλων τοίχων, έμοιαζαν να περιμένουν ανυπόμονα κάποιον να τα πλησιάσει, για να του ψιθυρίσουν όλα εκείνα τα γεγονότα, που είχαν δει να εξελίσσονται μπροστά τους και να του αφηγηθούν όλες αυτές τις ιστορίες, τις οποίες είχαν κρυφακούσει να λέγονται ανάμεσα στις συντροφιές. Διηγήσεις σοβαρές, ανάλαφρες, χαρούμενες ή ερωτικές που είχαν πια σβήσει μαζί με τους πρωταγωνιστές τους, αντιλαλώντας όμως ακόμη στα αυτιά εκείνων που με την φαντασία τους ήθελαν να τις αφουγκραστούν.

Κεφάλαιο Ζ΄, Το Τραγούδι της ζωής. Ειρήνη Φ. Φώτη, 2019.

Ρόμπερτ Μπέρνς, Ρομαντισμός.

Ο Ρόμπερτ Μπερνς είναι ο εθνικός ποιητής της Σκωτίας. Γεννήθηκε σε ένα μικρό αγροτικό χωριό, το Αλλογουέι, κοντά στην πόλη Άυρ, στις 25 Ιανουαρίου του 1759. Ο πατέρας του ήταν γεωργός και για το ίδιο επάγγελμα προοριζόταν κι ο Ρόμπερτ, ωστόσο εκείνος κατόρθωσε να μορφωθεί μελετώντας μόνος του, τόσο Άγγλους ποιητές και συγγραφείς όσο και την γαλλική γλώσσα την οποία κατάφερε να μάθει σε ικανοποιητικό βαθμό. Μετά τον θάνατο του πατέρα του το 1784 νοίκιασε και δούλευε σε ένα κτήμα με τον αδερφό του και παράλληλα έγραφε ποιήματα και έκανε ερωτικές σχέσεις καθώς και νόθα παιδιά με κοπέλες του χωριού. Δύο χρόνια αργότερα, οι αγροτικές δουλειές πήγαιναν άσχημα, οι διάφορες σχέσεις του, με πιο σοβαρή αυτή με την Τζην Άρμουρ τού προξενούσαν προβλήματα κι εκείνος αποφάσισε να μεταναστεύσει στην Τζαμάικα. Προτού φύγει, με την ελπίδα πως ίσως εξοικονομήσει κάποια χρήματα για το ταξίδι, έδωσε σε έναν εκδότη 44 ποιήματα που είχε μέχρι τότε γράψει. Τα ποιήματα εκδόθηκαν με τον τίτλο «Ποιήματα στην σκωτική διάλεκτο των πεδινών περιοχών» και έγιναν αμέσως επιτυχία, ακυρώνοντας το ταξίδι του στην Τζαμάικα. Διάσημος ποιητής πλέον πήγε στο Εδιμβούργο όπου επανατυπώθηκαν τα ποιήματα του σε περισσότερα αντίτυπα και με την προσθήκη καινούργιων.

Έζησε δύο χρόνια στο Εδιμβούργο και έγινε δεκτός σε όλα τα φιλολογικά σαλόνια, συνεχίζοντας να γράφει και να κάνει σχέσεις και παιδιά τα οποία δεν αναγνώριζε. Εγκατέλειψε ξαφνικά την ζωή στην πόλη το 1788, αγόρασε ένα αγρόκτημα στο Ελλιολαντ του Νταμφρησάιρ και παντρεύτηκε την παλιά αγαπημένη του Τζην Άρμουρ. Μαζί με τις αγροτικές ασχολίες και το γράψιμο ποιημάτων για ένα διάστημα εργάστηκε και ως φοροεισπράκτορας στην περιοχή, όμως η υγεία του είχε αρχίσει ήδη να κλονίζεται και πέθανε εντέλει το 1796 από καρδιοπάθεια. Η ποίηση του Μπερνς, γραμμένη με ευστροφία και χιούμορ, αναμιγνύει το σκωτικό με το αγγλικό ιδίωμα, (τα καλύτερα ποιήματα ωστόσο είναι στην σκωτική διάλεκτο), διακρίνεται για την ακρίβεια, την παρατηρητικότητα, την διαύγεια, την ανεπιτήδευτη ομορφιά του ύφους. Ο Μπερνς, ύμνησε την λαϊκή σκωτσέζικη ψυχή, τον έρωτα και την ελευθερία, περιέγραψε την ζωή στην Σκωτία όσο και στην αγροτική περιοχή που μεγάλωσε, γι αυτό και αποκαλείται «βάρδος της Καληδονίας» και θεωρείται ο εθνικός ποιητής της Σκωτίας.

ΤΡΑΓΟΥΔΙ

 Η αγάπη μου τριαντάφυλλο τ’ Απρίλη 

κόκκινο φρεσκοανοιγμένο. 

Η αγάπη μου σαν μελωδία 

σε σκοπό γλυκοτραγουδισμένο.

 

Όσο είσαι όμορφη μικρή ξανθούλα 

τόσο σ’ αγαπώ με πάθος, 

και θα σ’ αγαπώ για πάντα 

ώσπου οι θάλασσες στερέψουν ως το βάθος.

 

Κι ώσπου, αγάπη μου, παντού να στερέψει, 

και αν ο ήλιος κάθε βράχο λιώσει, 

όσο η άμμος της ζωής θα τρέχει 

η αγάπη μου ποτέ για σέ δεν θα τελειώσει. 

Σε χαιρετώ αγάπη μου μοναδική

φεύγω μονάχα για μια στιγμή! 

Και θα ’ρθω να σε ξαναβρώ 

και χίλια μίλια αν είναι να διαβώ. 

Μετάφραση: Παναγιώτα Παπαδοπούλου. 

(Περιοδικό ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ τεύχος 1584, 1 Ιουλίου 1993)

Νεορομαντισμός ή νεοσυμβολισμός στην Ελληνική ποίηση.

   Όταν αναφερόμαστε στον νεορομαντισμό ή νεοσυμβολισμό στην Ελληνική ποίηση, αναφερόμαστε σε ποιητές όπως ο Κώστας Καρυωτάκης, ο Ναπολέων Λαπαθιώτης, ο Τέλλος Άγρας, η Μαρία Πολυδούρη κ.α., οι οποίοι μέσω των έργων τους εκφράζουν κατά βάση απαισιοδοξία και μελαγχολία για την απώλεια ιδανικών. Κάνουν στροφή προς το άτομο και βρίσκουν καταφύγιο στην ονειροπόληση περιφρονώντας καταφανώς την κοινωνία. Είναι η λεγόμενη γενιά του '20, καθώς δραστηριοποιούνται κατά τις δεκαετίες 1910-1930, την περίοδο δηλαδή του μεσοπολέμου, ενώ ο επηρεασμός τους από τα ιστορικά γεγονότα και τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες είναι αναμφισβήτητος. Στα έργα τους μπορεί κανείς να διακρίνει βαθιά αγωνία, πικρία και απογοήτευση. Η λύτρωση της ψυχής και του πνεύματος μοιάζει να εναποθέτει τις ελπίδες της σε μια αναζήτηση, που απαιτεί την διέλευση μέσα από σκοτεινές, ανεξερεύνητες πύλες, οι οποίες οδηγούν σε έναν άγνωστο και αμφίβολης ανταπόδοσης προορισμό.

Κώστας Καρυωτάκης (1896-1928)

Τελευταίο Ταξίδι

Καλό ταξίδι, αλαργινό καράβι μου, στου απείρου

και στης νυχτός την αγκαλιά, με τα χρυσά σου φώτα!

Να 'μουν στην πλώρη σου ήθελα, για να κοιτάζω γύρου

σε λιτανεία να περνούν τα ονείρατα τα πρώτα.

Η τρικυμία στο πέλαγος και στη ζωή να παύει,

μακριά μαζί σου φεύγοντας πέτρα να ρίχνω πίσω,

να μου λικνίζεις την αιώνια θλίψη μου, καράβι,

δίχως να ξέρω πού με πας και δίχως να γυρίσω!

Ρόμπιν Τάννερ (1904-1988)

Αγγλικός Νεορομαντισμός.